6 آذر سال 1322 رؤسای جمهور سه کشور فاتح جنگ جهانی دوم بدون اطلاع دولت وقت وارد خاک ایران شده و یکی از کنفرانس‌های چندگانه‌شان را در تهران برگزار کردند. در این کنفرانس چهار روزه «فرانکلین روزولت» رئیس‌جمهو، «وینستون چرچیل» نخست‌وزیر انگلیس و «ژوزف استالین» رهبر اتحاد جماهیر شوروی درباره وضعیت جهان بعد از جنگ جهانی دوم صحبت کردند.

آلمان از جمله کشورهای غربی بود که در دوره رضاشاه و به خصوص همزمان با آغاز تحرکات سیاسی جنگ جهانی دوم، نفوذ بالایی در ایران به دست آورد. چنانچه در دهه 1310، بسیاری از عوامل آلمان در قالب کارشناسان اقتصادی یا نظامی، وارد ایران شدند.

آمریکا بعد از پایان جنگ جهانی دوم به عنوان بازیگر خارجی وارد عرصه سیاسی ایران شد. بسیاری معتقدند که آمریکا تا پیش از کودتای 28 مرداد 1332 نقش چندانی در امور مختلف ایران نداشت؛ اما این کشور یکی از طراحان برنامه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی ایران از جمله سازمان برنامه بود

جنگ جهانی دوم به دلایل زیادی نقطه عطف جدیدی را بر استعمارگری و آغاز استقلال تدریجی مستعمرات رقم زد و پیامدهای زیادی داشت. البته برخی از این پیامدها بعد از جنگ جهانی اول نیز اتفاق افتادند، اما پیامدهای جنگ جهانی دوم و تأثیرگذاری آن بر روند استعمارزدایی تا حدودی منحصر بود.

آمریکا سیاست خروج از انزواطلبی را با نفوذ در کشورهای مهم و استراتژیکی چون ایران آغاز نمود و به بهانه کمک‌های فنی و اقتصادی که غالباً در قالب وام و یا خدمات مستشاری صورت می‌گرفت آغاز شد. از این رو آغاز توسعه‌طلبی و حرکت‌های استعماری آمریکا در گام‌های ابتدایی چندان مشخص نبود

در جنگ جهانی دوم، جبهه‌بندی جنگ شامل دو گروه متفقین و گروه محور یا متحدین بود. گروه متفقین را کشورهایی چون انگلیس، فرانسه و... تشکیل می‌داد؛ اما در محور متحدین کشورهایی چون آلمان و روسیه قرار داشتند. با این حال این گروه‌بندی، مربوط به آغاز جنگ بود و با حمله ناگهانی و عجیب آلمان به شوروی تغییر کرد. آلمان و شوروی که به طور پنهانی تمهیدات جنگ را چیده ...

در دوره رضاشاه بخش مهمی از پول‌های کشور به بانک‌های نیویورک انتقال یافته بود. جالب است که این موضوع کاملا به صورت پنهانی صورت گرفته بود؛ اما وقوع برخی از مسائل باعث علنی شدن این موضوع شد و مقدار این پول توسط منابع مختلف ثبت شد.

آمریکا قبل از جنگ جهانی دوم خط مشی انزواطلبی را به عنوان محور اصلی سیاست خارجی خود انتخاب کرده بود. این سیاست باعث شده بود تا آمریکا از اتخاذ سیاست‌های استعماری دور باشد. بر این اساس، ایران در دوره مشروطه و در راستای فائق آمدن بر مشکلات خود، تصمیم گرفت برای اولین بار از یک گروه مستشاری اقتصادی بهره ببرد.

انگلیس یا امپراطوری بریتانیا، بزرگترین کشور استعمارگر دنیا در دوران استعمارگری محسوب می‌شد. این کشور کمی دیرتر از استعمارگران پیر، وارد این وادی شد؛ اما چنان گوی سبق را از آنان ربود که دیگر آفتاب در بریتانیای کبیر غروب نمی‌کرد. این کشور، مستعمرات زیادی را در آسیا، آفریقا و آمریکا از آن خود کرد.

اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم و در شهریور 1320 خسارات جبران ناپذیری به تمامی بخشهای دولتی و مدنی ایران وارد کرده بود. گمرک ایران نیز از پیامدهای منفی اشغال ایران مصون نماند و متحمل خسارتهای زیادی شد. بـه دسـت آوردن آمـار و ارقام دقیق از خسارات‌ وارد‌ شده به گمرک به دلیل اینکه کلیه امور مربوط به آن در دست خـود مـتفقین بـود به سادگی میسر نیست. با ...

در جریان جنگ جهانی دوم و بعد از اشغال ایران توسط قوای متفقین، رضا شاه در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ استعفا داد. فروغی متن استعفانامه او را آماده کرد و از شاه خواست به دقت متن را بخواند و هر جا را لازم می‌داند اصلاح کند، اما شاه بدون هیچ اظهارنظری آن را امضا کرد.

حمله متفقین به ایران در جنگ جهانی دوم با بهانه حضور آلمان‌ها در ایران شکل گرفت اما برخی از مورخان بر این اعتقادند که موضوع بهانه‌ای واهی بیش نبوده است.

بعد از جنگ جهانی دوم و اشغال کشور توسط متفقین، موجی از ناآرامی و اغتشاش کشور را فراگرفت. گرچه بخشی از ناآرامی‌ها متأثر از خلا قدرت سیاسی و ضعف آن بود، اما عامل اصلی مشکلات، ریشه در اشغال کشور اوسط بیگانگان و غارت اموال مردم داشت.

صلیب سرخ، سازمانی بین المللی با اهدافی انسان دوستانه است، هدف از تأسیس این سازمان در ابتدا کمک به مجروحان جنگی بود؛ ولی بعدها فعالیت های آن در جهت رفع هر گونه رنج و درد از انسان ها گسترش یافت.

بعد از اشغال کشور توسط متفقین، رضا شاه از کشور تبعید شد و ایران را به مقصد جزیره موریس ترک کرد. در رابطه با انتخاب موریس روایات متعددی نقل شده است. برخی معتقدند از ابتدا قرار بود کشور دیگری مقصد رضا شاه باشد، برخی هم معتقدند که این جزیره انتخاب شخص رضا شاه بود و در دیدگاهی دیگر آمده است که این تصمیم به مقتضای حال رضا شاه و بالاجبار گرفته شد. البته ...

سلسله قاجاریه که نشات گرفته از یک ایل بود، با همان نگاه قبیله‌ای کشور را اداره می‌کرد و ارتشی منظم سال‌ها و تا آخرین روزهای انقراض این حکومت تشکیل نشد.

سرمایه اجتماعی امری است که می تواند در زمانه بی ثباتی به کار آید. در این شرایط حتی اگر روابط دولت و جامعه خوب نباشد، انسجام درونی جامعه بار مشکلات را کاهش می دهد. نمونه ای از وضعیت در زمانه جنگ جهانی دوم در ایران نیز بوده است

شوروی در سال 1320 همراه با انگلیس کشور را به اشغال خود درآورد تا از طریق ایران به ارسال مهمات و تسلیحات موردنظر متفقین مبادرت نماید؛ اما این کشور علیرغم تعهداتی که جهت خروج نیروهای خود بعد از پایان جنگ داده بود، از همان ابتدا تلاش داشت با بهره‌برداری‌های سیاسی منافع خود را تأمین نماید.

عکس های زیر مربوط به مهاجرت گروهی از زنان و کودکان مهاجر به ایران است که در پائیز 1321 در مناطق کوهستانی ایران برداشته شده است؛ این مجموعه متعلق به خانواده لهستانی "کوالسکی" است که در میان این گروه مهاجران به ایران وارد شده‌اند. این عکس ها پیشتر دیده نشده است.

اصلاح ریش با استفاده از تیزی تبر در طول جنگ جهانی دوم؛ ۱۹۴۱